اینکه حفظ آبروی نوجوان بسیار مهم است و در مقطع نوجوانی ،بیش از هر مقطع دیگری آبرو داری اهمیت دارد ،چیزی است که اکثر والدین به آن توجه دارند اما بازهم خروجی رفتارشان مورد پسند نوجوان نیست و از نظر نوجوان آبرو ریزی محسوب می شود .چرا که تعریف نوجوان از آبرو متفاوت از تعریف بزرگتر هاست .اگر می خواهیم برای نوجوان آبرو داری کنیم باید طبق همان تعریفی که خودش از آبرو دارد ،برای او حفظ آبرو کنیم .

نوجوان بسیار حساس و شکننده است .و برای آبرو حد و مرزی وسیعتر و گاهی غیر معقول قائل است .گاهی یک جوش صورت یا یک تبخال، نوجوانی را یک هفته در خانه حبس می کند.

از نظر یک نوجوان ممکن است یک لکه کوچک روی لباس ،یک شوخی ،یک نگاه ،یک رفتار ساده هم موجب شرم و حقارت باشد و آبروریزی محسوب شود.گاهی مادر در حضور دوستان فرزندش ،کلماتی ناشی از محبت خود به نوجوانش را به کار می برد، اما نوجوانش خجالت می کشد. اشتباه بزرگترها این است که به اینگونه احساسات نوجوانان اهمیت نمی دهند.وقتی اندیشه او را غیر معقول می بینند با بی توجهی روی خط قرمزهای نوجوان پا می گذارند و اگر مقتدر هم باشند نوجوان را مجبور می کنند که به آبروریزی هایشان عادت کند این در حالی است که نوجوان در ذهن و قلب خود با آنها موافق نیست تنها همراهی او با والدین از روی اجبار است .این همان چیزی است که بین نوجوان و والدین فاصله می اندازد و زمینه پرخاشگری های نوجوان را بوجود می آورد.

گاهی همین معیار و ملاک نوجوان در آبرو داری موجب بروز رفتارهای عجیبی می شود که ما از آن سر در نمی آوریم .مثلا ممکن است یک نوجوان به علت نارضایتی از قد،قیافه یااندام خود و نقص دانستن آن،از حضور در اجتماع سر باز زند و کلا کمرو بار بیاید یا به علت رنجی که تحمل می کند پرخاشگر و عصبی شود لذا پدر و مادر به جای آنکه ریشه اصلی مشکل را بیابند و آن را برطرف سازند،یا به اصلاح بینش او کمک کنند،نوجوان را سرزنش می کنند و گاهی با زور، گاهی با نصیحت و گاهی با تشویق و...می خواهند مدل رفتاری او را تغییر دهند.

وظیفه والدین این است که بفهمند نوجوانشان چه چیزهایی را زشت و موجب بی آبرویی میداند. البته نوجوان به سهولت و صراحت راجع به ذهنیات خود با والدین صحبت نخواهد کرد اما چنانچه موضوع بحث خانوادگی ،همین مسئله باشد می توان از لابلای حرفهایش طرز فکر او را فهمید.

در جمع دوستان و همکلاسی ها

 اگر چه حفظ آبرو در هر جایی حائز اهمیت است اما نزد بعضی مهمتر است . گاهی در کوچه با کسی روبرو می شویم که با او رودربایستی داریم مثل برخوردی ناگهانی با معلم .شاید با خودمان بگوییم اگر می دانستم چنین برخورد ی برایم پیش می آید ،لباس دیگری می پوشیدم .

شاید قصد داشته باشید جهت  آشنایی با دوستان نوجوانتان و دوستی بیشتر با خود او ،گاهی دوستانش را به خانه دعوت کنید. این کار شایسته ایست و فرصت خوبی برای نزدیک شدن به نوجوانتان دراختیار شما خواهد گذاشت همچنین موجب افتخار او و افزایش اعتمادبه نفس او نیز خواهد شد .

اما باید محتاط باشید تا هیچ گونه رفتاری که از نظر او آبروریزی محسوب می شود انجام ندهید .مبادا چیزی از اسرار منزل را ،هرچند به نظر شما بی اشکال است ،لو دهید .لباستان باید کاملا مرتب و حتی المقدور باکلاس باشد .اگر به نظر شما نوجوان شما اشتباه می کند و دید او دیدی مادی نگر است و در فهم ارزشها دچار کج فهمی شده است ، این مجلس مهمانی جای درس دادن به او نیست.

اگر با لباسهای کارتان به بهانه فقدان وقت و... به مدرسه فرزندتان بروید و او شما را با سر و وضعی نامناسبی در جمع دوستان و معلمانش ببیند،به جای لطف، به او بدی کرده اید . در صورت تکرار این بی توجهی ها ،اعتماد و احترام نوجوانتان را از دست می دهید و در نظر او تحقیر می شوید. نوجوانان برای دوست شدن با چنین والدینی هیچ اشتیاقی ندارند و از آنها فرار می کنند. اگر امکانات او از دوستانش به میزانی قابل توجه پایینتر باشد آبروی او رفته است و احساس حقارت، پدر اعتماد به نفسش را درخواهد آورد اگر در توانتان نیست امکاناتی در راستای جمع مدرسه برای فرزندتان تهیه کنید او را به مدرسه های غیر دولتی نفرستید.

به هیچ دلیلی نباید آبروی نوجوان را وسیله معامله قرار داد یا از آن در تربیت سوء استفاده کرد.این روش همواره اثر ضد تربیتی دارد.مادامیکه نوجوان خود را آبرومند و با شخصیت بداند ،از ارتکاب به اعمال نادرست پرهیز می کند اما اگر خود را باخته دید ودبد دانست ،از شر او در امان نخواهید بود.

در حدیث امام هادی علیه السلام آمده است : من هانت علیه نفسه فلا تأمن شرّه. اگر کسی خویشتن را ناچیز و خوار بیابد از شر او ایمن نمی مانی.( تحف العقول ،483).

وقتی جلوی دوست فرزندتان ،آبرویش را ببرید ،به جهت دفاع ،چه بسا حساب خودش را از شما جدا کند و از شما یک دیو بسازد و از طریق مظلوم نمایی جبران خسارتی را که دیده بکند. در این صورت دیگر از آبرو ریزی های شما هیچ ابایی ندارد بلکه سندی برای اثبات مدعایش پیدا خواهد کرد .چنانچه قصد دارید دوستی را از او دور کنید ،دوست خوبی را غیر مستقیم جایگزین آن کنید و با تکریم وی و ایجاد زمینه مناسب برای تداوم دوستی شان ،به او کمک کنید تا دوست خوب را جایگزین دوست بد کند .و ضمن آنکه از آبرو ریزی نزد دوست بد او پرهیز می کنید از تکریم و تحویل گرفتن او نیز خود داری کنید تا حتی المقدور ادامه دوستی با او برایش مشکل باشد.

<** ادامه مطلب... **>